ไฉ่ซิงเอี๊ย (財神爺) เป็นเทพเจ้าแห่งโชคลาภในความเชื่อของชาวจีน คำว่า "ไฉ่" (財) แปลว่า "ทรัพย์สมบัติ" หรือ "ความร่ำรวย" ส่วนคำว่า "ซิง" (神) แปลว่า "เทพเจ้า" ดังนั้น ไฉ่ซิงเอี๊ยจึงหมายถึง "เทพเจ้าแห่งความร่ำรวย"
ไฉ่ซิงเอี๊ย มีต้นกำเนิดมาจากเทพเจ้าแห่งโชคลาภของจีน ซึ่งเชื่อว่าเป็นเทพเจ้าที่คอยประทานโชคลาภให้กับมนุษย์ ความเชื่อเรื่องไฉ่ซิงเอี๊ยแพร่หลายมากในหมู่ชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีน โดยชาวจีนเชื่อว่า ไฉ่ซิงเอี๊ยจะเสด็จลงมาจากสวรรค์ในช่วงวันตรุษจีน เพื่อนำโชคลาภมาสู่ผู้คน
ไฉ่ซิงเอี๊ยมีด้วยกัน 2 องค์ คือ ไฉ่ซิงเอี๊ยฝ่ายบุ๋น และไฉ่ซิงเอี๊ยฝ่ายบู๊ และบางความเชื่อก็มีไฉ่ซิงเอี๊ยหลายองค์
- ไฉ่ซิงเอี๊ยฝ่ายบุ๋น มักเป็นรูปชายชราผมขาว สวมชุดขุนนางจีนโบราณ ถือคฑาหยูอี้ (如意) ไว้ในมือขวา และครกทองไว้ในมือซ้าย คฑาหยูอี้เป็นสัญลักษณ์แห่งความสำเร็จและความสมปรารถนา และครกทองเป็นสัญลักษณ์แห่งทรัพย์สินเงินทอง
- ไฉ่ซิงเอี๊ยฝ่ายบู๊ มักเป็นรูปชายหนุ่มสวมชุดนักรบจีนโบราณ ถือกระบี่ไว้ในมือขวา และถุงเงินไว้ในมือซ้าย กระบี่เป็นสัญลักษณ์แห่งอำนาจและความกล้าหาญ ถุงเงินเป็นสัญลักษณ์แห่งทรัพย์สินเงินทอง
ในเทศกาลตรุษจีน ชาวจีนจะนิยมไหว้ไฉ่ซิงเอี๊ยเพื่อความเป็นสิริมงคล โดยจะจัดโต๊ะไหว้ไว้ที่หน้าบ้านหรือบนโต๊ะทำงาน ของไหว้ที่นำมาถวายไฉ่ซิงเอี๊ย ได้แก่ กระดาษเงินกระดาษทอง ผลไม้มงคล ขนมมงคล และสิ่งของที่สื่อถึงความร่ำรวย เช่น เหรียญทอง ก้อนทอง ฯลฯ
นอกจากนี้ ชาวจีนยังนิยมนำรูปภาพหรือรูปปั้นของไฉ่ซิงเอี๊ยมาประดับไว้ในบ้านหรือที่ทำงาน เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลและดึงดูดโชคลาภเข้ามา
ความเชื่อเกี่ยวกับไฉ่ซิงเอี๊ย
ชาวจีนมีความเชื่อเกี่ยวกับไฉ่ซิงเอี๊ย มีดังนี้
- เชื่อว่าไฉ่ซิงเอี๊ยจะเสด็จลงมาจากสวรรค์ในช่วงวันตรุษจีน
- เชื่อว่าหากไหว้ไฉ่ซิงเอี๊ยอย่างถูกต้องและเหมาะสม จะส่งผลให้มีโชคลาภ เงินทองไหลมาเทมา ธุรกิจเจริญรุ่งเรือง และครอบครัวมีความสุข
วิธีไหว้ไฉ่ซิงเอี๊ย
การจัดโต๊ะไหว้ควรหันหน้าไปทางทิศการบูชาซึ่งในแต่ละปีจะแตกต่างกัน ซึ่งเป็นทิศที่เชื่อว่าไฉ่ซิงเอี๊ยจะเสด็จลงมาจากสวรรค์ ขั้นตอนการไหว้ไฉ่ซิงเอี๊ยมีดังนี้
การไหว้ไฉ่ซิงเอี๊ยควรทำในช่วงวันตรุษจีน โดยจัดโต๊ะไหว้ไว้ที่หน้าบ้านหรือบนโต๊ะทำงาน ของไหว้ที่นำมาถวายไฉ่ซิงเอี๊ย ได้แก่
- ชุดเพ้าขององค์ไฉ่ซิงเอี๊ย
- แจกันดอกไม้สด 1 คู่
- เทียนแดงก้านไม้แบบจีน 1 คู่ พร้อมเชิงเทียน
- เทียบเชิญสีแดง และเทียบเชิญสีเขียว
- กระถางธูป
- ธูปสำหรับไหว้ (จุดธูป 3 5 9 หรือ 12 ดอกก็ได้)
- น้ำชา 5 ถ้วย
- ขนมอี๊ (สาคูสีแดง) 5 ถ้วย หรือข้าวสวย 5 ถ้วย
- ซาแซ (เนื้อสัตว์สามชนิด) หมูสามชั้นต้ม ไก่ต้ม และเป็ดต้ม
- ขนมจันอับ หรือขนมจับกิ้ม หรือแต้เหลี้ยว
- ผลไม้มงคล 5 อย่าง เช่น ส้ม แอปเปิ้ลแดง องุ่นแดง กล้วยหอมทอง สับปะรด ฯลฯ
- ของเจ 5 อย่าง เช่น ดอกไม้จีน ฟองเต้าหู้ วุ้นเส้น เห็ดหอม เห็ดหูหนู
- ชุดกระดาษไหว้ไฉ่ซิงเอี๊ย ประกอบด้วย หงิ่งเตี๋ย 12 ชุด กิมหงิ่งเต้า 1 คู่ เทียงเถ้าจี๊ 1 ชุด เทียบเชิญแดง 1 แผ่น กระดาษสีเขียว 1 แผ่น (เทียบเชิญสีเขียว)