เราจะให้เห็นเทศกาลนี้ทุกปี ซึ่ง ตรงกับวันที่ 5 เดือน 5 ตามปฏิทินจีน (จันทรคติ) ของทุกปี ซึ่งปีนี้ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 22 มิถุนายน 2566 วันนี้เราจะเล่าถึงเทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง, เทศกาลตวนอู่ ว่าเป็นมาอย่างไร
เทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง เป็นการระลึกถึงวันที่ คุดก้วน หรือ ชวีเหวียน (340-278 ปีก่อนคริสต์ศักราช) กวีผู้รักชาติแห่งรัฐฉู่ กระโดดน้ำเสียชีวิต นอกจากนี้ ในประเทศจีน บริเวณแม่น้ำฉางเจียง (แยงซีเกียง), ฮ่องกง, ไต้หวัน, มาเก๊า ยังมีการละเล่น แข่งเรือมังกร
ซึ่งงานถูกจัดอย่างยิ่งใหญ่ ทางรัฐบาลจีนยังกำหนดให้วันขึ้น 5 ค่ำ เดือน 5 นี้เป็น วันกวีจีน (The Chinese Poet's Day) อีกด้วย เนื่องจากชวีเหวียน นับเป็นอีกผู้หนึ่งที่เป็นกวีคนสำคัญของจีน
ตำนานเล่าว่า ชวีเหวียน เป็นกวีและขุนนางที่มีความสามารถ แต่ถูกใส่ความจนถูกเนรเทศออกจากเมือง หลังจากถูกเนรเทศออกจากเมืองโดยการถูกใส่ร้ายจากขุนนางกังฉิน เกิดความเศร้าโศกเสียใจมากจึงกระโดดน้ำตายในวันขึ้น 5 ค่ำ เดือน 5
ชาวบ้านที่รู้เรื่องการตายของชวีเหวียน พวกเขาต่างก็รัก และอาลัยในตัวของชวียเหวียน จึงได้ออกเรือเพื่อตามหาศพของชวีเหวียน ในขณะที่ค้นหาศพ พวกเขาก็เตรียมข้าวปลาอาหารไปโปรยลงแม่น้ำด้วย เพื่อล่อให้สัตว์น้ำมากิน
จะได้ไม่ไปกัดกินซากศพของชวีเหวียน หลังจากนั้นทุกปีเมื่อถึงวันครบรอบวันตายของชวีเหวียน ชาวบ้านจะนำเอาอาหารไปโปรยลงแม่น้ำ ตำนานเล่าต่ออีกว่า ในเวลาต่อมามีชาวบ้านผู้หนึ่งฝันเห็นชวีเหวียนที่มาในชุดอันสวยงามกล่าวขอบคุณเหล่าชาวบ้าน
แต่เขาบอกว่าอาหารโดนสัตว์น้ำกินไปเสียเกือบหมด เเละเขาได้บอกไว้ว่าให้ใช้ใบใผ่ห่อบ๊ะจ่างไว้ หลังจากนั้นในปีต่อมา ชาวบ้านต่างก็ทำตามที่ชวีเหวียนที่เข้าฝันแนะนำ โดยนำอาหารห่อด้วยใบไผ่ไปโยนลงน้ำเพื่อเซ่นให้แก่ชวีเหวียน
หลังจากวันนั้นชวีเหวียนก็ได้มาเข้าฝันชาวบ้านอีกว่าได้กินมากหน่อย แต่ก็ยังคงโดนสัตว์น้ำแย่งไปกินได้ ชาวบ้านต้องการให้ชวีเหวียนได้กินอาหารที่พวกเขาเซ่นให้อย่างอิ่มหนำ จึงได้ถามชวียเหวียนว่าควรทำอย่างไร
ชวีเหวียนจึงเข้าฝันแนะนำว่าเวลาที่จะนำอาหารไปโยนลงแม่น้ำให้ตกแต่งเรือเป็นรูปมังกรไป เมื่อสัตว์น้ำทั้งหลายได้เห็นก็จะนึกว่าเป็นเครื่องเซ่นของพญามังกร จะได้ไม่กล้าเข้ามากิน
นอกจากการไหว้บะจ่างแล้ว ชาวจีนยังมีประเพณีอื่น ๆ ในช่วงเทศกาลไหว้บะจ่าง ได้แก่ การแข่งเรือมังกร การอบบ้านด้วยกำมะถันป้องกันสัตว์มีพิษ
กิจกรรมที่ชาวจีนนิยมทำในช่วงเทศกาลไหว้บะจ่าง ได้แก่
- การไหว้บะจ่างเพื่อรำลึกถึงชวีหยวน
- การแข่งเรือมังกร
- การกินบะจ่าง
- คนจีนโบราณเชื่อว่าในวันนี้สัตว์มีพิษทั้ง 4 ชนิด อันได้แก่ แมงป่อง แมงมุม ตะขาบ และงู จะพากันหลบซ่อนตัว จึงเป็นโอกาสที่เจ้าบ้านจะต้องอบบ้านด้วยการจุดกำมะถัน